Мемлекеттік тілді дамыту жұмыстары жүргізіліп жатқанымен кейбір мәселелер әлі де өзектілігін жоғалтқан жоқ
Әлі күнге қаламыздағы сыртқы жарнамалардың қатесінен көз сүрінеді. Қазақ тіліндегі жарнама мәтіндерінің сауатсыз жазылғандығы, сонымен қатар алдымен мәтін орыс тілінде жазылып, содан кейін қазақ тіліне сөзбе-сөз аударылады, нәтижесінде қателіктерімен калька пайда болады. Осы мәселе жыл санап күн тәртібінен түскен емес. Қаламыздағы көше бойындағы дүкендер мен сұлулық салондарының тағы да басқа сауда нүктелерінің сырт келбетіндегі жарнамалық мәтіні сын көтермейді. Көрген көзде жазық жоқ дегендей оқырмандарымыздың жолдаған фотосуреттерін газет бетіне жариялауды жөн көрдік. Сондай-ақ, осы тұрғыда өзіміз де бір шолу жасап көрдік.
Тілдерді дамыту басқармасының жұмыс жоспарына сәйкес Қостанай қаласындағы көрнекі ақпарат өнімдерінің «Қазақстан Республикасындағы тілдер туралы» ҚРЗ 21 бабына сәйкестігі бойынша рейд шаралары соңғы рет 2021 жылғы 21 мамырда жүргізілгендігі аталмыш басқарма сайтының «Ономасика» бөлімінде жарияланған екен.
Шара барысында кездескен қате рәсімделген көрнекі ақпарат иелеріне ұсыным-хаттар табысталып, тиісті заңнама талаптары түсіндірілгендігі жазылған. «Маңдайша, жарнама өнімдерін ресімдегенде мемлекеттік тілдегі мәтіннің болмауы немесе оның дұрыс орналастырылмауы, мәтіннің тек ағылшын тілінде болуы, грамматикалық, стилистикалық қателер, сапасыз аударма сияқты олқылықтар әлі күнге дейін бар. Оны ескеріп жатқан кәсіпкерлер де жоқ. Сонымен қатар нысан иелері көп жағдайда есікке, терезеге, қоршауға ілінген хабарландыруларды екі тілде ресімдеу мәселесіне көңіл бөлмейді» – деп жазылған екен сайтта. Дегенменен, сайттағы соңғы ақпарат 2021 жылы жарияланып, кейін жаңартылмаған.
Мысалы Әл-Фараби көшесінде орналасқан «Бақас» маталар дүкені міне, екі жыл өтсе де Тілдерді дамыту басқармасы тарапынан айтылған ескертуді әлі күнге орындамаған. Біз материал дайындау барысында «Бақас» дүкеніндегі аудармасыз сыртқы жазбаларының сол қалпы тұрғанына көз жеткізіп қайттық. Сонда бұл дүкен иесіне ескерту хат берілді ме, әлде берілмеді ме? Тілдерді дамыту басқармасы ескертуден кейін қайта тексеріс жұмыстарын жүргізбегендігіме? Жалпы алғанда екі жыл шамасындағы жұмыстың нәтижесі осы, бұл бір ғана мысал.
Аяжан СЕРІК
Много сидишь в социальных сетях? Тогда читай полезные новости в группах "Наш Костанай" ВКонтакте, в Одноклассниках, Фейсбуке и Инстаграме. Сообщить нам новость можно по номеру 8-776-000-66-77