Соңғы жылдары Қостанай ауданына қоныс аударушылар үшін тартымды орынға айналуда. 2024 жылы өңірге 3203 Қазақстан Республикасының азаматы және уақытша тұруға рұқсат алған 700 шетелдік азамат көшіп келді. Бұл көрсеткіштер аймақтың ішкі және сыртқы мигранттар үшін тұрақты қызығушылық тудыратын аймақ екенін көрсетеді.
Шетелдік азаматтардың ішінде негізгі мигранттар Ресей Федерациясы мен Өзбекстаннан келгендер. Қазіргі уақытта өңірде 700 шетелдік азамат ресми түрде тіркелген, олардың 510-ы еңбек мигранттары. Бұл аймақтың маңызды экономикалық орталық ретінде жұмысқа орналасу мүмкіндіктерін ұсынатынын көрсетеді.
Аймақты кімдер және не үшін таңдайды?
Мигранттардың аймақты таңдау себептері бірнеше бағытқа бөлінеді. Еңбек миграциясы. Аймақтың экономикалық белсенділігі жұмыс күшін, әсіресе ауыл шаруашылығы, құрылыс және өнеркәсіп секторларына, тартуға ықпал етеді. Тұрмысқа қолайлы жағдайлар. Дамыған инфрақұрылым, тұрақты әлеуметтік ахуал және тұрғын үйдің қолжетімділігі облысты ұзақ мерзімге қоныстану үшін ыңғайлы етеді. Географиялық жақындық. Әсіресе, Ресей мен Өзбекстаннан келген мигранттар үшін аймақ логистикалық тұрғыдан тиімді.
Шетелдік азаматтардың арасында еңбек мигранттары басым, олар жалпы келгендердің 73%-ын құрайды. Миграциялық қызмет мамандарының айтуынша, жұмыс күшіне сұраныс ірі инфрақұрылымдық және өндірістік жобаларды жүзеге асырумен байланысты өсуде.
– Аймақтағы еңбек нарығы білікті және біліксіз жұмысшылар үшін көптеген мүмкіндіктер ұсынады. Құрылыс саласында, агроөнеркәсіптік кешенде және қызмет көрсету саласында жұмыс күшіне сұраныс жоғары, — дейді миграциялық қызмет өкілі.
Сонымен қатар, көшіп келушілер маусымдық ауыл шаруашылығы жұмыстарында, әсіресе егін жинау кезеңінде белсенді түрде жұмыс істейді. Бұл аймақтың негізгі экономика салаларын қолдауға және дамытуға мүмкіндік береді.
Қазіргі күні ауылдағы мектепте қазақ сыныптары бар. Сондықтан ауылға жас мамандарды да тарту жұмысын қолға алынып жатыр. Осындай жас отбасылардың бірі Жақсыбаевтар отбасы. Отағасы Бауыржан жан-жақты, өнерлі жан. Бүгінде ауыл орталығынан ашылған демалыс орталығында қызмет етеді.
– Үлкен баламыз бес жаста ауылдағы мектепалды даярлық сыныбына барып жүр, одан кейінгі баламыз шағын орталықта, кішкентайымыз әлі үйде. Ауылдық жерге қоныс аударуымыздың басты мақсаты баларымыздың болашағы, сонымен қатар тілдік ортаны қалыптастыру жолында еңбек ету болып табылады. Бізге жағдайы жасалған баспана берілді, сонымен қатар жұмыспен қамтылдық. Негізгі мамандығым мал дәрігері оның сыртында қазақ тілі әдебиеті деген мамандығым да бар. Шаштараз курсын да бітіргенмін. Ұйымдастырушылық қабілетімнің арқасында ауылдың барлық тыныс-тіршілігіне бір кісідей атсалысудамын. Сонымен қатар ауылда қазақ тілін дамыту, тілдік ортаны кеңейту жұмысына да белсенділік танытудамын. Жалпы жергілікті меценат Валерий Разумович ашқан комплексте бірнеше сала жұмыс істеп тұр. Қазір өзім осы жерде қызмет етемін.
Бір сөзбен айтқанда ауылдың өркендеуі мен қазақ тілінің дамуы жолында еңбек етіп жүрген жайымыз бар, – деді Бауыржан Жақсыбаев.
Өткен жылы 87 шетелдік азамат тұруға рұқсат алды. Бұл санатқа Қазақстанда ұзақ мерзімге қалуды жоспарлаған адамдар кіреді. Азаматтық алуға арналған өтініштер саны да маңызды көрсеткіш болып табылады. 2024 жылы осындай 25 өтініш берілді, бұл мигранттардың қазақстандық қоғамға толыққанды интеграциялануға ұмтылысын білдіреді.
– Тұруға рұқсат алу және азаматтыққа өтініш білдірушілер санының артуы байқалады. Бұл біздің аймақтың өмір сүру мен жұмыс істеу үшін тартымды орын екенін көрсетеді. Көшіп келушілер Қазақстанды тек уақытша тұру орны емес, тұрақты қоныс ретінде қарастыруда, — деп атап өтті миграциялық қызмет маманы.
Мемлекеттік органдар заңды миграцияға жағдай жасауға ерекше назар аударып, бұл үдерістің ашықтығына және келгендердің әлеуметтік бейімделуіне ықпал етуде.
Қоныс аударушылар қай жерлерді таңдайды?
Келген азаматтар, әдетте, Тобыл, Заречный және Мичурин ауылдарын қоныс етуге таңдайды. Бұл елді мекендер қолайлы орналасуымен, тұрғын үйдің қолжетімділігімен және ірі өнеркәсіп нысандарына жақындығымен ерекшеленеді.
Тобыл мен Заречный жаңа тұрғын үй кешендерінің, әлеуметтік инфрақұрылым нысандары мен көлік торабының салынуына байланысты белсенді түрде дамып келеді. Бұл аудандар еңбек мигранттары үшін ғана емес, отбасылары үшін де жайлы өмір сүру ортасын қамтамасыз етеді. Жергілікті тұрғындардың айтуынша, жаңа азаматтардың келуі өңір экономикасын жандандырып, жергілікті қауымдастықтардың дамуына ықпал етеді. Көптеген мигранттар мұнда өздерінің шағын кәсіптерін ашып, әлеуметтік және мәдени жобаларға қатысуда.
– Біз миграцияның аймаққа экономикалық пайда ғана емес, мәдени алуан түрлілік те әкелетінін байқаймыз. Келгендер біздің қоғамды жаңа дәстүрлермен, тәжірибелермен және дағдылармен байытады, — дейді Заречный ауылының тұрғыны.
Қиындықтар мен міндеттер
Миграциялық ағымның артуы аймақ үшін бірқатар қиындықтар тудыруда. Олардың ішінде қосымша жұмыс орындарын құру қажеттілігі. Еңбек мигранттарының санының артуы өндірістік қуаттарды және инфрақұрылымды кеңейтуді талап етеді. Қоныс аударушыларды қоғамға бейімдеу. Келгендердің әлеуметтік қызметтерге, білімге, медицинаға және тұрғын үйге қолжетімділігін қамтамасыз ету маңызды. Еңбек құқықтарының сақталуын бақылау. Мемлекеттік органдар жұмыс берушілердің мигранттарға қатысты заңнаманы сақтауын қадағалауы қажет.
Жергілікті билік бұл мәселелерді шешу бойынша белсенді жұмыс жасауда. Мысалы, еңбек мигранттарын қолдау бойынша мемлекеттік бағдарлама аясында бейімдеу орталықтары құрылуда. Мұнда келгендер өз құқықтары, бос жұмыс орындары және әлеуметтік көмек туралы ақпарат ала алады.
– Біз әрбір келген азамат өзін қоғамның бір бөлшегі ретінде сезінуі үшін жағдай жасауды мақсат етеміз. Бұл көпұлтты қоғам құру жолындағы маңызды қадам,— деді миграция бөлімінің басшысы.
Миграциялық процестер өңірдің дамуында маңызды рөл атқарады. Жұмыс күшінің келуі экономика нығаюына, өнімділіктің артуына және мәдени алмасуға ықпал етеді. Дегенмен, миграцияны тиімді басқару үшін экономикалық және әлеуметтік аспектілерді теңгерімде ұстау қажет.
Бұл міндеттерді шешу үшін мемлекеттік органдар, жергілікті басқару және қоғамдық ұйымдардың бірлескен жұмысы қажет. Тек осылайша аймақ барлық тұрғындар үшін экономикалық және әлеуметтік тұрақтылықты қамтамасыз етіп, үйлесімді дамудың үлгісі бола алады.
Аяжан СЕРІК,
суретті ұсынған кейіпкер және Лариса БОЖКО
Много сидишь в социальных сетях? Тогда читай полезные новости в группах "Наш Костанай" ВКонтакте, в Одноклассниках, Фейсбуке и Инстаграме. Сообщить нам новость можно по номеру 8-776-000-66-77