Ағымдағы жылы мемлекеттік тілде оқитын бірінші сынып оқушыларының саны 25% құрайды

Жаңа оқу жылында білім беру мекемелерінде жеке қауіпсіздік сабақтарын енгізу басты жаңалықтардың бірі болды. 1 қыркүйектен бастап еліміздің барлық балабақшаларында, мектептері мен колледждерінде өзін-өзі қорғау негіздері оқытыла бастады.

Осы мақсатта Қазақстан Республикасының Білім министрлігі «Жеке қауіпсіздік» пәні бойынша 130 сабақ әзірлеп, оқу бағдарламасына енгізді. Сабақтардың негізгі мақсаты — балаларға жеке қауіпсіздік пен айналасындағыларды қорғау туралы саналы және жауапты көзқарас қалыптастыру, сондай-ақ төтенше жағдайларда әрекет етуге дайындықтарын арттыру.

Бұл сабақтарда балаларға қауіпсіздік ережелері мен дағдыларды үйрету арқылы олардың өмірін қорғауға көмектесуге бағытталған. Сабақтар барысында балаларға алғашқы көмек көрсету, жол қозғалысы ережелері, от пен су қауіпсіздігі және басқа да маңызды тақырыптар түсіндіріледі. Мұғалімдер балалардың жас ерекшеліктерін ескере отырып, сабақты интерактивті әдістер арқылы өткізуге тырысады, бұл сабақтарды балалар үшін қызықты әрі түсінікті етеді.

— Бұл сабақтар балаларға қауіпсіздікті қамтамасыз ету үшін қажетті білім мен дағдыларды беріп қана қоймай, олардың әлеуметтік жауапкершілігін арттыруға және құзыреттілігін дамытуға көмектеседі. Біз әр баланың жас ерекшеліктерін ескере отырып, сабақты пайдалы әрі қызықты етіп өткізуге тырысамыз, — деп атап өтті Балалардың құқықтарын қорғау комитетінің төрағасы Насымжан Оспанова.

Сабақтар апта сайын сынып сағаттары аясында 10 минуттан өткізіліп, жылына үш рет қайталанады. Оқыту әдістері практикалық кеңестер, ойындар, интерактивті әдістер, бейнероликтер және демонстрациялар арқылы жүзеге асады. Бұл балаларға материалды жеңіл әрі түсінікті түрде меңгеруге көмектеседі.

Электронды жүйе: BilimClass

Сонымен қатар, биылғы оқу жылында Қостанай облысында жаңа BilimClass электронды журнал және күнделік модулі енгізілуде. Қостанай облысының білім басқармасы мен «Bilim Land» ЖШС арасында 2024 жылдың шілдесінде ынтымақтастық туралы меморандумға қол қойылды. Бұл туралы облыстық білім басқармасының баспасөз қызметі хабарлады.

— BilimClass жүйесіне ауысқан кезде барлық білім беру ұйымдарына мұғалімдер, оқушылар және ата-аналар үшін тегін цифрлық ресурстар беріледі. Бұл жүйе аудандық және облыстық деңгейде мектептер, сыныптар мен пәндер бойынша білім сапасын бақылауға мүмкіндік береді. Сонымен қатар, бұрынғы “Күнделік” жүйесінен деректер автоматты түрде BilimClass-қа жүктеледі, ал құжаттарды тегін сақтауға мүмкіндік беріледі, — деп атап өтті білім бөлімі басшысының орынбасары Бибі Қарыбаева.

BilimClass платформасы педагогтарға оқу процесін жақсартуға арналған көптеген мүмкіндіктерді ұсынады. Бұл платформа арқылы мұғалімдер Ұлттық тестілеуге дайындық, білім жетістіктерін мониторингтеу, педагогтардың біліктілігін бағалау сияқты қосымша функцияларға қол жеткізе алады. Сонымен қатар, BilimClass мектептерге білім сапасын бақылау мен басқаруға арналған тиімді құралдар береді.

Жаңа оқу жылының басында балалар мен ата-аналарға тіркелу үшін логиндер мен парольдер беріледі. Қолданба толығымен тегін және жарнамасыз жұмыс істейді.

Қазақ тілінде оқитын сыныптар

Қостанай облысында қазақ тілінде білім алушылар саны артуда. Биылғы жылы облыстағы 10 858 бірінші сынып оқушысының 3 549-ы мемлекеттік тілде білім алады, бұл жалпы көрсеткіштің 32,7%-ын құрайды. Бұл өткен жылмен салыстырғанда 3,2%-ға артық. 2023 жылы 10 166 бірінші сынып оқушысының 2 953-і (29,5%) қазақ тілін таңдаған болатын. Бұл аймақтағы қазақ тіліне деген қызығушылықтың артып келе жатқанын көрсетеді.

Мемлекеттік тілде білім беру аясын кеңейту мақсатында 2021 жылдан бастап білім беру бөлімі “Жол картасы” жобасын жүзеге асыруда. Бұл карта бойынша, мемлекеттік тілде білім алатын балалардың үлесі соңғы жылдары 41%-дан 62%-ға дейін өсті.

– 2020 жылы 142 орыс тілі бойынша топқа 99 мемлекеттік тілдегі топ сәйкес келсе, бүгінде мемлекеттік тілде 148 топ, орыс тілінде 93 топ бар. Орта білім беру деңгейінде, 2020 жылдан бастап аралас тілде оқытатын мектептер саны 6-дан 8-ге (22%) өсті, мемлекеттік тілде оқытатын мектептер саны 7-ден 8-ге (22%) артты, – дейді білім бөлімі басшысының орынбасары.

Сондай-ақ, “Жол картасы” аясында бірінші сынып оқушыларының мемлекеттік тілде оқуды таңдауы жыл сайын артуда. 2020-2021 оқу жылында мемлекеттік тілде оқуды 15,7% бірінші сынып оқушысы таңдаса, ағымдағы жылы бұл көрсеткіш 25% құрады. Бұл үрдіс көптеген мектептерде байқалуда. Мысалы, физика-математика лицейінде өткен жылы орыс тілінде оқытатын үш сынып, ал мемлекеттік тілде оқытатын бір сынып болса, биыл бұл көрсеткіш теңесіп, екіге екі болды. Алихан Бөкейхан атындағы мектепте де осындай жағдай, өткен жылы орыс тілінде оқытатын төрт сынып болды, ал мемлекеттік тілде оқытатын екі сынып болса, биыл бұл көрсеткіш үшке үш болды.

Оқулықтармен қамтамасыз ету

Оқулықтар мен көркем әдебиетті сатып алуға биыл 302 млн теңге бөлінді, оның ішінде 92 400 оқулық және 1 930 көркем әдебиет кітаптары сатып алынды. Оқулықтар электронды платформа арқылы толық көлемде тапсырылады. Ағымдағы жылы 3-сынып оқушылары үшін барлық оқулықтар қайта басылды. 3-сыныптан бастап енгізілетін «Шетел тілі» пәні және «Көркем еңбек» пәні ,”Еңбекке оқыту” және “Сурет өнері” болып бөлінеді.
Барлық оқулықтар мен көркем әдебиет толық көлемде жеткізілді. Оқушылар мен ата-аналарға кітаптар 27 тамызға дейін мектеп кітапханалары арқылы таратылады. Оқулықтармен қамтамасыз ету 100% деңгейде жүзеге асырылды.

– Прописьтер мен жұмыс дәптерлері туралы айтар болсақ, заң бойынша, оқушыларға бірінші кезекте толық оқу құралдарымен қамтамасыз етілуі тиіс. Прописьтер мен жұмыс дәптерлері – бұл жеке қосымша материалдар, олар оқушыларға тек ұсыныс ретінде беріледі. Сондықтан мектептер ата-аналардан жұмыс дәптерлері немесе пропись сатып алуды талап етуге құқылы емес, олардың орнына қарапайым оқушы дәптерлерін пайдалануға болады, – дейді Бибі Қарыбаева.

BilimClass-қа көшу

Қазіргі уақытта Қостанай облысында білім беру ұйымдары «Kundelik» жүйесінен «BilimClass» электронды журналына көшуде. BilimClass – бұл оқу процесін қолдау және жақсарту үшін арналған заманауи білім беру платформасы. Платформа педагогтарға электронды журналдан басқа, көптеген қосымша құралдарға тегін қол жеткізу мүмкіндігін береді. Олардың қатарында Ұлттық тестілеуге дайындық, білім жетістіктерін мониторингтеу, педагогтардың біліктілігін бағалау және мемлекеттік аттестаттау сияқты қосымша қолданбалар бар.

Биылғы жылдың тамыз айында Қостанай педагогикалық жоғары колледжінде оқу-тәлім беру және ақпараттық-коммуникациялық технологиялар бойынша орынбасарларға арналған семинарлар өткізілді. Бұл семинарлар электронды журнал және BilimClass жүйелерін енгізу мәселелерін қарастырды.

Осы оқу жылында енгізілген жаңа бағдарламалар мен өзгерістер білім беру жүйесін жетілдіруге бағытталған маңызды қадамдар болып табылады. Жеке қауіпсіздік сабақтары балалардың өмір қауіпсіздігін қамтамасыз етуге бағытталған маңызды бастама болып табылады, ал BilimClass платформасы оқу процесінің тиімділігін арттыруға көмектеседі. Қазақ тілінде оқыту мен оқулықтармен қамтамасыз ету бойынша жүргізіліп жатқан шаралар білім беру саласында қолжетімділікті арттыруды мақсат етеді. Мұның бәрі еліміздің білім беру жүйесінің сапасын арттыруға және әрбір баланың білім алу мүмкіндігін кеңейтуге бағытталған маңызды қадамдар болып табылады.

Білім сапасын арттыру Қазақстан Республикасы білім министрлігінің және жалпы мемлекеттің басты міндеттерінің бірі болып табылады. Осы мақсатта алғаш рет заңнамалық деңгейде «білім сапасы» ұғымы бекітіліп, Ұлттық бағалау жүйесінің жаңа моделі енгізілді. Қазіргі уақытта нақты шаралар қабылданып, мақсатты мектептермен өзара әрекеттесу жүзеге асырылуда, педагогтар мен әдіскерлер үшін арнайы оқу курстары жүргізілуде. Жаңа оқу жылынан бастап «Цифрлық мұғалім» жобасы аясында әлеуметтік тұрғыдан аз қамтамасыз етілген отбасылардан шыққан оқушылармен жұмыс күшейтіледі. Сонымен қатар, «1000 білім өзгерісі жетекшісі» бағдарламасы аясында тағы 1000 педагог оқыту курсынан өтеді, ал өткен жылдың 134 түлектері мектептердің басқарушы құрамына енгізілген.

Мемлекеттің басым міндеті – балалардың қауіпсіздігін қамтамасыз ету және олардың құқықтарын қорғау. Осы жылдың қыркүйек айынан бастап еліміздегі барлық мектептерде «Қауіпсіздік сабақтары» енгізіліп, Психологиялық қолдау орталықтары жұмысын бастайды. Қамқорлық органдарының қызметкерлерінің саны 64%-ға артты, сондай-ақ балалар құқықтары жөніндегі өңірлік уәкілдердің мәртебесі бекітілді. Аймақтарда зорлық-зомбылықтың құрбаны болған балаларға көмек көрсету үшін арнайы бағдарлама жүзеге асырылады, антибуллингтік KiVa және «ДОСБОЛLIKE» жобалары пилоттық форматта іске қосылады. Мектептерде өрт қауіпсіздігі және терроризмге қарсы қауіпсіздік талаптары күшейтілді. Сонымен қатар, мектептерде дабыл батырмасы, бейнебақылау жүйесі, турникеттер және лицензияланған күзет болуы міндетті. Білім беру ұйымдарын қажетті қауіпсіздік жүйелерімен толықтай қамтамасыз ету жүргізілуде.

Білімнің маңызды бөлігі тәрбие жұмысы болып табылады, және мектеп осы мәселеде негізгі рөл атқарады. 2023 жылдың қыркүйек айынан бастап оқушылар үшін «Біртұтас тәрбие» бағдарламасы енгізілді, жаңа оқу жылында бұл бағдарлама жаңартылған нұсқада жүзеге асырылады. Бағдарлама мемлекет басшысының III Ұлттық Құрылтайда айтқан жалпыұлттық құндылықтарына сәйкес келеді: әділдік – принцип ретінде, жауапкершілік – негіз ретінде, прогресс – мақсат ретінде. Бұл құрамдас бөліктер жоғары моральдық, адал және табысты болашақ ұрпақты тәрбиелеуге бағытталған.

Аяжан СЕРІК,
суретті түсірген
Лариса БОЖКО
мен автор