Егер біреуі төлем жасаудан жалтарса, бұл көрсетілетін қызметтердің жұмысына тікелей әсер етеді

Кейбір үйлерде ПИК үшін тұрғындардың қарызына байланысты лифтті сөндіріп тастайды. Бұл қаншалықты заңды? ПИК-тегілердің айтуынша, барлық тұрғындар қарыздарын төлемейінше, лифт қосылмайды. Неліктен басқа тұрғындар кейбіреулердің кесірінен зардап шегуі керек? Қарыздар үшін лифтті өшіру заңды ма?

Соңғы айларда кейбір үйлерде ПИК (пәтер иелері кооперативі) қызметтері үшін жекелеген тұрғындардың берешегіне байланысты лифт ажыратылатын жағдай туындауда. Әсіресе, жалға алушылардың көпшілігі өз төлемдерін дұрыс төлеген кезде, бірақ басқалардың қарыздарынан зардап шегеді.

– Осы айдың басында көршілердің берешегі үшін біздің тұрғын үйдің лифтін өшіріп тастады. Сегізінші қабатқа баспалдақпен мініп, түсіп жүру өте қиын. Біздің мүлік иелері бірлестігінен мүлдем хабар жоқ. Телефонды да алмады, кейін адамдар төлей бастағаннан кейін лифт қайта істеді, – дейді “Юбилейный” шағын ауданының тұрғыны Ақтоты.

Заңнамаға сәйкес, ПИК-ті қоса алғанда, коммуналдық қызметтердің берешектерін алу үшін шаралар қолданылуға толық құқықтары бар. Алайда, бұл шаралар пропорционалды болуы керек және қызметтерді уақытында төлейтіндердің құқықтарын бұзбауы маңызды. Барлық тұрғындардың ортақ мүлкі болып табылатын лифтті өшіру қарыздың болуына немесе болмауына қарамастан барлығының мүдделеріне әсер етеді.

– Қызмет көрсететін ұйым мен пәтер иелері арасында жасалған шарттарда басқарушы компания өз мойнына алған жұмыс түрлері егжей-тегжейлі сипатталған. Олар «тұрғын үй қатынастары туралы» ҚР Заңының баптарымен және «Қазақстандық ТКШ жаңғырту және дамыту орталығы» АҚ әзірлеген ұсынымдармен толық регламенттелген. Оларды іске асыру көлемі көрсетілетін қызметтер үшін төлем мөлшеріне тікелей байланысты. Егер үй-жай иелерінің біреуі төлем жасаудан жалтарса, бұл көрсетілетін қызметтердің толықтығы мен сапасына тікелей әсер етеді, – дейді ПИК қызметкерлері.

Тұрғын үй заңнамасы көппәтерлі үйдің барлық тұрғындарының жайлы өмір сүру жағдайларына құқығы бар екенін қарастырады. Лифтті өшіру азаматтардың, әсіресе физикалық тұрғыдан баспалдақпен көтеріле алмайтындардың, мысалы, қарт адамдар немесе мүгедектердің құқықтарын шектейді. Бұл жағдайда ұжымдық жауапкершілік мәселесі дау тудыратындығы анық. Бір жағынан, ПИК барлық тұрғындардан қызметтерге ақы төлеуге тырысады. Екінші жағынан, мұндай әдістерді шамадан тыс және әділетсіз деп санауға болады. Көптеген елдердегі заңнама жеке тұлғалардың қарыздары үшін өмірлік маңызды қызметтерге қол жетімділікті шектеуге тыйым салады.

Егер сіздің үйіңіздегі лифт сізге қатысы жоқ қарыздар үшін өшірілген болса, біріншіден ПИК-ке ресми сұрау салумен жүгіну. Лифтті ажыратудың жазбаша негіздемесін және оның негізінде жасалған нормативтік актінің көшірмесін талап етіңіз. Екіншіден мемлекеттік органдарға шағым беру. Егер ПИК қанағаттанарлық түсініктеме бермесе, сіз олардың әрекеттерінің заңдылығын тексеру үшін тұрғын үй инспекциясына немесе прокуратураға жүгіне аласыз.

Келесі әдіс, бұл сотқа жүгіну.Егер сіздің құқықтарыңыз бұзылған болса және басқа шаралар нәтиже бермесе, сіз өз мүдделеріңізді қорғау үшін сотқа шағымдануға құқығыңыз бар.

Жалпы осы жайында біз “Тұтынушылар одағы” ҚБ төрағасы Ольга Березуцкаядан сұрап көрдік.

– Иә, бұлай өшіріп тастаған заңсыз. Осы өшірілген уақыт аралығындағы ақшаны қайтарып алуға болады, – деп жауап берді.

Яғни, егер сіз осындай жағдайға тап болсаңыз түрлі шараларды қолдануға болады. Дегенмен ең алдымен өз үйіңіздегі мүлік иелерінің бірлестігінің төрағасымен сөйлесіп көрген жөн. Ал осы сипаттаған жағдайда ол кісіден жауап ала алмадық.

Жеке жалға алушылардың қарыздары үшін лифтті өшіру – бұл заңдылық пен әділеттілік тұрғысынан көптеген сұрақтар туғызатын даулы тәжірибе. Әрбір жағдайды қолданыстағы заңнаманың барлық мән-жайлары мен ережелерін ескере отырып, жеке қарау қажет. Коммуналдық қызметтерді тұрақты төлейтін тұрғындар жайлы тұруға толық құқылы және өз құқықтарын барлық қол жетімді заңды тәсілдермен қорғай алады.

Аяжан СЕРІК,
Суретті түсірген
Лариса БОЖКО