Елубай Өмірзақовтың туғанына 125 жыл толып отыр

Кеше 31 қаңтар Қазақ КСР-нің халық әртісі Елубай Өмірзақовтың туғанына 125 жыл толып отыр. Ол бала кезінен халық әндерін жақсы меңгерген, домбыра тартып, ауылдағы жиын-тойға қатысқан

Шығармашылық жолын 20 жасында бастаған. Қазақтың кәсіби театр өнері мен кино өнерінің қалыптасуы Елубай Өмірзақовтың есімімен тығыз байланысты. Ол театрда 150-ден астам рөлдерді сомдаған. Елубай Өмірзақов қазақтың тұңғыш көркем фильмі «Амангелді» фильмінде басты рөлді сомдады.

Өмірзақов көп жылғы жемісті еңбегі үшін көптеген мемлекеттік наградалармен марапатталған. 1931 жылы алғашқылардың бірі болып Қазақ АКСР-нің халық артисі атағын алды. 1980 жылдан Қостанай облыстық филармониясы Елубай Өмірзақовтың есімімен аталады. Жас кезінен халық музыкасына тартылып, домбырада ойнады, барлық ауылдық мерекелердің таптырмас қатысушысы болды. Болашақ актердің бастапқы сауаттылығын жазушы – драматург Бейімбет Майлин үйретті, ол бірінші болып оқушысының актерлік бейімділігін көрді. Елубай Өмірзақовты ата-бабалары мен оның талантының жанкүйерлері еске алады.

– Халқымыздың біртуар тұлғасы, жерлесіміз, қазақ театр және кино өнерінің негізін салушы, қазақтан шыққан тұңғыш халық әртісі Елубай Өмірзақовтың туғанына 125 жыл. Облыстық филармонияда концерт өтті. Оған қатысты шағын фильм көрсетіліп, біраз шығармалар орындалады. Бұл тамаша мерейтойдың бастауы деп білеміз. Барлығына белгілі осы Елубай атамыздың алғашқы ұстазы Бейімбет Майлинге де 130 жылдығы қатар келіп жатыр. Облыстық филармонияға да 80 жыл. Жалпы елағаның өмірі басқа қалаларда өткенімен, өзінің туған жерін Қостанайды ұмытпаған. 1944 жылы филармония ашылған сәтте алғаш рет өнер көрсеткен өзі еді. Бүгін енді қайтадан үнін жаңғыртып жатырмыз, -деді Елубай Өмірзақов атындағы облыстық филармониясының қызметкері Абылай Маудан.

1930-1940 жылдары актер тек театрда жұмыс істемеді. Ол радио, филармония, киноның дамуыа көп күшін берді, эстрадалық концерттерде өзінің табиғи қабілетін ашты. Сөзбе-сөз айтқанда, ол өз рөлін ұсақ-түйекке дейін елестете алды. Ол кейіпкердің рухани әлемін шебер аша алатын, сонымен бірге өзінің сыртқы деректері мен табиғи талантын шебер қолдана алатын сахна суретшілеріне жатқызылды.

Осы қалада оның есімінде көше де бар. Қостанайлық бауырлар да ардақты ұлын ұлықтап, осындағы өнер ордасы болып табылатын үлкен филармонияға есімін берді. Кезінде ол Ленин ордені және бірқатар медальдарға ие болды. Сондай-ақ, 1969 жылы Қостанай қаласының құрметті азаматы атағы беріліп, өңірдегі беделді тұлғалардың қатарында ілтипат жасалды.

– Елубай Өмірзақов сияқты өнеріміздің аталарына жастайымыздан табынып жүргендей болдық. Басқан қадамымыздың барлығын сол кісілер қадағалап отырғандай көретінбіз. Елубай ағамыз өзін тік ұстап жүретін, көп сөйлемейтін, сыртынан қарап қызығатын ағаларымыздың бірі еді. Амангелді Имановты ойнаған, сол кездің патшасы Ленинді де ойнаған сол кісі болды. Талай-талай басқа да рөлдерді ойнады, шырғармашылығында жұмыс жасағандағы тазалығын жақсы көрдім, – дейді ҚР халық әртісі Тұңғышбай Жаманқұлов.

Бар саналы ғұмырын өнер деген киелі ұғымға қызмет етуге арнаған тұлғаның еңбегі еленбей қалды деп айта алмаймыз. Оған 1952 жылы КСРО мемлекеттік сыйлығының лауреаты мәртебелі атағы берілді. Ал 1968 жылы Қазақ КСР мемлекеттік сыйлығының лауреаты атағын алады. Қазақ өнері үшін туылған талант иесі 1974 жылы өмірден озды. Бұл белгілі дата актердің туған жерінде белгілі бір деңгейде ескеріліп жатса да, өтіп жатқан шараларды көзіміз шалмады. Елубай Өмірзақовтың атақ-даңқы бір басына жетеді, дегенмен айтулы актердің өмір жолын, ерен еңбегін насихаттау қазіргі жас мамандарға үлгі болмақ. Көз алдымызда, көңілімізде де, көкейімізде де оның сан жылдарға ұласар кесек бейнесі, ол сомдаған кейіпкерлер жүр. Елубай Өмірзақов қазақ театр өнерінің жарқын рәмізіндей күні бүгінге дейін ұлттық рухымыздың еңсесін көтерер ірі тұлғалардың бірі әрі қазақтың тұңғыш халық әртісі ретінде театр тарихында мәңгі қала бермек.

 Аяжан СЕРІК,

суретті түсірген Лариса БОЖКО